بررسی ساختار هندسی سور مسبحات قرآن کریم

موضوع تناسب و ارتباط میان آیات یک سوره و هم چنین آیات پایانی یک سوره با آیات آغازین سوره ی پسین، از دیر باز تا کنون، محط بحث در بین دانشمندان علوم قرآنی و تفسیر پژوهان بوده و دیدگاه های گوناگونی ابراز شده است. در پژوهش حاضر که به بررسی ساختار هندسی و کشف روح حاکم و ارتباط منطقی آیات و سور مسبحات قرآن کریم می پردازد، با مبنا قرار دادن دیدگاه تناسب در آیات موضوعی یک سوره و وجود حد جامع به عنوان جان و روح سوره، به کشف این ارتباط از بعد مشترکات لفظی و معنوی اهتمام می ورزد. مشترکات لفظی و بلاغی سور یاد شده، بسیارند به گونه ای که به تناسب تعداد آیات این سوره ها با آیات سوره های دیگر، بیشتر بکار رفته است. این چنین تصویر سازی های بلاغی، بی روح و ایستا نبوده بلکه جاندار و پویا هستند و در عین حال هم آهنگ و هم نواخت. مشترکات معنوی یا موضوعات محوری در این سوره ها عبارت است از: رسالت پیامبر اکرم (ص)، جایگاه رفیع قرآن کریم به عنوان معجزه ی الهی، تجلی دو صفت عزیز و حکیم حول واژه ی تسبیح. مشرکات لفظی و معنوی مذکور در به هم پیوستگی، انسجام و نظام بندی آیات این سوره ها در کنار هم و هم چنین خود این سور در کنار یکدیگر، نقش بسزایی دارند تا آنجا که نخستین وظیفه ی مفسر، قبل از ورود به تفسیر آیات، کشف روح حاکم بر سوره است تا در پرتو آن قدرت دستیابی به مقاصد و جزئیات سوره برای وی حاصل شود